EMOCJE - PRESJA - RELACJE
Wiek przedszkolny to czas wielu zmian w życiu dziecka. To czas kiedy pojawia się większa potrzeba poznawania, dotykania, eksperymentowania. Wszystkie te zmiany pozwalają przedszkolakowi rozumieć świat wokół oraz tworzyć wyobrażenie o zasadach i regułach nim rządzących. Zaczyna on myśleć w bardziej złożony sposób, dzięki temu coraz lepiej rozumie i reguluje własne zachowania. Pojawia się większa kontrola i samoregulacja w sferze emocji, motywacji czy zachowań. Dziecko na tym etapie staje się wrażliwe na zasady i normy społeczne, zaczyna je analizować i przetwarzać. Z tego powodu zadaje wiele pytań- chce lepiej rozumieć, co się wokół dzieje. Uczy się norm społecznych, godząc własne pragnienia nad dobro innych, uczy się współdziałania i współpracy z innymi. Zabawy stają się coraz bardziej rozbudowane, pojawia się odgrywanie ról, a czasem wielokrotne odtwarzanie różnych sytuacji, co pomaga dziecku poradzić sobie z emocjami i lepiej je zrozumieć.
Warto pamiętać, że te same emocje które dziecku pomagają się rozwijać mogą doprowadzić dziecko do nadmiernego stresu z różnych źródeł. Dzieci nie zawsze potrafią nam o tym powiedzieć słowami, ale pokazują to swoim zachowaniem, nastrojem, niezdolnością do słuchania czy dogadywania się z innymi dziećmi. Dziecko, które jest zestresowane czynnikami środowiskowymi- np. dźwiękami, zapachami, rozpraszającymi bodźcami wzrokowymi, odczuciami dotykowymi w zetknięciu z krzesłem lub nawet skarpetką – może mieć trudności z koncentracją uwagi lub szybko dawać się wyprowadzić z równowagi przez kogoś. Inne dzieci mogą być wyczerpane z powodu niewyspania, niewystarczającej ilości ruchu i nieodpowiedniej diety.
Jeśli zmęczysz dziecko jeszcze przed zadaniem lub sprawisz, że się zdenerwuje, zwiększysz prawdopodobieństwo, że nie zdoła ono poczekać, nawet jeśli nigdy nie miało z tym problemu. Jeśli każesz dziecku wykonać zadanie w hałasie, tłoku, pomieszczeniu o silnym zapachu albo nastawisz je negatywnie myślowo lub emocjonalnie, trudno mu będzie wykonać zadanie.
Najgorszym sygnałem, że dziecko doświadcza nadmiernego stresu, jest postępowanie, które traktowane jest jako złe zachowanie lub wyraz złej woli – np. kiedy dziecko:
- ma problem z zasypianiem lub często się budzi w nocy,
- rano jest bardzo marudne,
- ma kłopoty ze skupieniem uwagi albo w ogóle nie słucha,
- łatwo się denerwuje- nawet drobiazgami – i ma trudności z uspokojeniem się,
- ma zmienne nastroje – raz jest radosne, a zaraz potem przygnębione,
- zbyt często się złości lub przejawia nadmierny smutek, lęk, niepokój.
Warto jest nauczyć się odczytywać sygnały dawane przez dziecko i zrozumieć znaczenie jego zachowania, dowiedzieć się jak identyfikować i redukować stresory oraz angażować dzieci w proces zdobywania samoświadomości, zamiast próbować tłumić lub kontrolować to, co myślą, czują lub robią. Pomóżcie dzieciom doświadczyć uczucie spokoju.
- Odczytaj sygnały.
- Zidentyfikuj stresory.
- Zredukuj stresory.
- Uświadom sobie, kiedy dziecko jest zestresowany.
- Zorientuj się, co pomaga dziecku się uspokoić, odpocząć.
Pamiętaj, że Twój stres, Twoje emocje również maja wpływ na Twoje dziecko!
Zapraszam do lektury :
„SELF-REG. Jak pomóc dziecku ( i sobie) nie dać się stresowi i żyć pełnią możliwości.” Dr Stuart Shanker oraz Teresa Barker
Opracowała Barbara Rak